سیستان و بلوچستان دور نیست/تاکید بر جاذبه های چابهار در سال ۹۶

به گزارش خبرنگار مهر، استان سیستان و بلوچستان در برنامه های کاری رئیس قبلی سازمان میراث فرهنگی یکی از استانهایی بود که می بایست به آن توجه ویژه می شد اما این استان هنوز نتوانسته است که جایگاه خود را در میان شهرهای گردشگری ایران پیدا کند حتی با وجود اینکه تورهای ارزان قیمت برای آن تعریف شده و یا اینکه قرار است سال ۹۶ سال تبلیغات گردشگری چابهار باشد. در این باره، کامبیز مشتاق گوهری دکترای معماری و مدیرکل میراث فرهنگی این استان توضیحاتی را به خبرنگار مهر داد و اعلام کرد که مردم ایران تلاش نمی کنند که این استان را بشناسند و این استان را به دلیل مسافت زیاد دور از شهرهای پر جمعیت می دانند به همین دلیل هنوز جزو مقاصد سفر قرار نگرفته است.

*وضعیت اعتبارات استان چگونه است و چرا این استان به خصوص منطقه سیستان هنوز نتوانسته در زمینه جذب گردشگر موفق شود در حالی که این شهرستان دارای اثر جهانی شهر سوخته، کوه خواجه، دهانه عندمان و روستای قلعه نو است؟

بیشترین اعتبارات استان در زابل و منطقه سیستان هزینه می شود حتی سال گذشته نیمی از اعتبارات اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان در شهرستان هامون هزینه شد آن هم به واسطه میراث فرهنگی و جهانی که دارد. پس این طور نیست که اعتبارات سیستان کم باشد. در منطقه بلوچستان مدتی است که نیروها آموزش دیده اند به تبع این آموزش، مطالبات هم افزایش پیدا کرده و مشارکت در سطوح اداری افزایش داشته است.

* این استان  به خصوص سیستان دارای جاذبه های زیادی است مانند شهر سوخته و کوه خواجه اما نتوانسته از این ظرفیت ها استفاده کند.

زمانی کوه خواجه تبلیغ می شود که کار ویژه روی آن انجام شود. انتقاد از شهر سوخته نیز این است که بعد از ثبت جهانی اتفاق خاصی برای آن نیفتاد این انتقادات درست است. گردشگران ما گذری به استان می آیند. ماندگار نیستند.

*گردشگران ماندگار نیستند چون هنوز یک اقامتگاه مناسب در سیستان و یا زابل ایجاد نکرده اید.

ما هتل ساز نیستیم باید سرمایه گذاران فعالیت کنند، وقتی سرمایه گذار می بیند میزان اشغال هتل در سیستان و بلوچستان از ۱۰ درصد بیشتر افزایش ندارد معلوم است که سرمایه عظیمی نمی آورد.

*قرار نیست حتما هتل ساخته شود، می توان از ظرفیت های اقامتی استان که در اختیار ارگان های دولتی است برای اقامت گردشگران بهره برد.

مهمانسراها یکی از موانع توسعه سرمایه گذاری هستند. ما خانه های بوم‌گردی هم داریم ولی چرا مردم از آنها استقبال نمی کنند فقط چون میراث فرهنگی تبلیغ نکرده؟ این طور نیست. ما در حال دادن مجوز به ۱۲ مکان برای ایجاد خانه های بوم گردی هستیم، مشکل  مردم سیستان زیرساخت است وگرنه استان جاذبه طبیعی و گردشگری دارد.

*پس چرا مردم هنوز به این استان به عنوان مقصد گردشگری نگاه نمی کنند؟

یکی از این دلایل بعد مسافت است این استان از شهرهای پرجمعیت کشور دور است، دیگری مشکل احساس عدم امنیت بوده که البته اکنون وقتی به استان سفر می کنند، می بینند که استان کاملا امن هست. با این وجود از نظر مردم کشور ما این استان دور است، آنها این استان را به خود نزدیک نمی بینند ما چه تقصیری داریم که شما ما را کمتر می بینید؟ مردم ایران کمتر تلاش کرده اند که این استان را بشناسند. آنها باید برای سفر به استان وقت بگذارند. از سوی دیگر دسترسی به این استان سخت است. با این حال در این حوزه شروع به کار کرده ایم، یکی از آنها حوزه تبلیغات است و دیگری تسهیل برای دسترسی.

این اقدامات در حوزه کاری ما نیست ولی به دستگاه ها فشار می آوریم که چه زمانی بالاخره راه آهن یا پایانه مسافربری دریایی به بهره برداری می رسد؟ به همه هتل ها و مراکز اقامتی که قصد توسعه دارند سوبسید ۶ درصدی می دهیم حتی امسال نزدیک ۴ دهکده ساحلی و ۲۰ اقامتگاه بوم گردی ایجاد می کنیم. تبلیغات را نیز جدی تر و پرحجم انجام می دهیم می خواهیم چابهار به عنوان قطب گردشگری معرفی شود و برای آن امسال برنامه سنگین داریم. برای تسهیل در سفر نیز تورهای ارزان قیمت ۵۰۰ و ۶۰۰ هزار تومانی با ۴ روز اقامت در نظر گرفته ایم.

*این تورها قرار بود در قالب یارانه سفر برگزار شود اما دفتر خدمات مسافرتی که برای این کار مشخص شده بود، اعلام کرد که در جریان نیست تنها یک جلسه با میراث استان در این باره برگزار شده ولی قراردادی با آنها منعقد نشده است.

آنها می خواهند که ما قرارداد ببندیم بعد تور اجرا کنند در حالی که گفته ایم باید تور را بیاورند بعد ما هزینه بسته سفر آنها را می پردازیم.

*بخش خصوصی به شما اعتماد نمی کند.

ما یک سازمان هستیم وقتی رئیس سازمان میراث فرهنگی می گوید سوبسید برای سفر به این استان می دهیم پس حتما اجرا می شود. برخی از افراد آوانگارد هستند و سود پیش رو بودن را می برند ما با کسانی کار می کنیم که آوانگارد هستند.

*اخیرا رئیس سازمان میراث فرهنگی به استان آمده بود، دستاورد سفرش چه بود؟

خانم احمدی پور اولین سفر استانی بعد از انتصاب شان را به سفر به استان سیستان و بلوچستان انتخاب کردند و نگاه ژئوپلتیک به آن دارند روی بحث سفر و مسافت تاکید شد و به این نکته اشاره کرد که این استان در انزوا قرار گرفته و همین موضوع دلیل عدم توسعه آن شده است پس باید توجه ویژه ای به گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی آن شود. این استان صد هزار صنعتگر زن دارد و باید توجه ویژه‌ای به این مساله شود. رئیس سازمان میراث فرهنگی در جلسه شورای راهبردی استان شرکت کرد چون سال ۹۶ را سال سفر به استان در نظر گرفته ایم و تصور می کنیم که میراث فرهنگی می تواند کارهای راهبردی در این زمینه انجام دهد به ویژه در بحث توسعه در بخش هایی که پریشانی وجود دارد. ما معتقدیم که گردشگران را برای سفر به استان باید اقناع کرد این کار را دولتی ها نمی توانند انجام دهند. در دولت قبل برای کمپ های گردشگری هزینه شد ولی رها کردند و کسی آنها را برای تکمیل کردن تحویل نمی گیرد. به همین دلیل دولت به سمت تصدی گری نمی رود بلکه باید سیاست گذاری کند پس باید مردم خودشان کار را دست بگیرند. کار اداره میراث فرهنگی ثبت جهانی شهر سوخته بود و پرونده کویر لوت که انجام گرفت. شهر سوخته تنها سایت جهانی کشور است که هر سال بودجه کاوش دارد.

*اینکه شهر سوخته بودجه جداگانه دارد به دلیل باستان شناسی است که آنجا کار می کند او توانسته اهمیت سایت را چنان به متولیان معرفی کند که بتواند هر سال بودجه ای برایش بگیرد.

کاوش های شهر سوخته از سال ۹۳ پس از ۴ سال وقفه دوباره شروع شد، ما زمانی رونق گردشگری خواهیم داشت که دائمی و ساختارمند باشد. در دولت قبل بودجه بود ولی برای اقامتگاه بین راهی هزینه و سپس رها شد، چون جانمایی آثار مناسب نبود و این کار تنها به خاطر اعلام نظر یک نماینده انجام گرفته بود و یا پول ها برای مرمت بنایی هزینه شد که اولویت نداشت. اگر می پذیرفتیم که تنها سازمان میراث فرهنگی متخصص امر است مشکل حل می شد. اداره میراث فرهنگی ۱۲ سال در اختیار معلمان بوده است و آنها هم در مقابل نظرات مختلف مقاومت نمی کردند در حالی که یک مدیر باید بتواند مقاومت کند. مگر میراث فرهنگی چقدر پول دارد که همان بودجه را در جاهای دیگر هزینه کنند. من تنها مدیر میراث فرهنگی کشور هستم که سه تذکر از نمایندگان مجلس گرفته ام. آن هم درباره اینکه چرا گردشگری سیستان رونق پیدا نمی کند.

*شما چه پاسخی دادید؟

گفتیم یک شبه نمی توان به استان رونق داد. برنامه گردشگری آن را تهیه و ابلاغ کرده ایم، اعتبارات مان نیز ده برابر شده است. اما همین افرادی که به ما انتقاد می کردند کنار قلعه رستم با بیل مکانیکی و بدون مجوز از اداره میراث فرهنگی جاده کشیدند. برخی تخصص ندارند و لودر می اندازند و در حالی که ۶۰۰ محوطه تاریخی است را تخریب می کند آن هم بدون گمانه زنی یا طرح. مگر می شود در این محوطه ها کاوش کرد و چیزی پیدا نکرد این خندق را در ۲۰ متری بنای خشتی و گلی قلعه رستم زدند به بهانه توسعه گردشگری! افرادی که به ما انتقاد می کنند خودشان در دوره مسئولیتی که داشته اند چرا کاری انجام نداده اند؟

بلوچستان تا به حال یک سایت باستان شناسی کاوش شده نداشته است. منطقه چاه حسینی از شهر سوخته بزرگتر است و کاوش در آن معادلات باستان شناسی شرق را دگرگون می کند اما این منطقه تا به حال اعتبار نداشت. سال گذشته برای گورستان کشیک نیک شهر ۱۰۰ میلیون اعتبار گرفتم برای باهو کلات و بمپور نیز همین طور امسال سایت های باستان شناسی استان دو برابر شدند چون سایت های بمپور و لوت هم اضافه شدند ما می خواهیم که منطقه سراوان قطب سنگ نگاره های ایران شود به همین دلیل همایش سن نگاره های ایران در سال ۹۶ برگزار خواهد شد.

سال گذشته اعتبار ما دو میلیارد تومان بوده و امسال ۲۰ میلیارد تومان به صورت مستقیم اعتبار داریم. حتی فرمانداری ها موظف شده اند که هر کدام ۲ میلیارد تومان اعتبار به میراث فرهنگی اختصاص دهند این در حالی است که اعتبار گرفتن برای میراث فرهنگی در استانی که اولویت آن آب است به یک شوخی شبیه است.